İlgili Başlıklar
Vücut Kitle İndeksi Nedir?
Şişmanlık ve obezite, günden güne sıklığı artan bir sağlık sorunudur. Bu yüzden obeziteyi, şişmanlığı, kişinin vücudunun genel durumunu görebilmek için çeşitli yöntemler kullanılır. Ve bu yöntemlerden en pratik kullanılanı vücut kitle indeksi hesaplama formülü olmuştur. Formül, bireyin boyu ve kilosunu esas alır. Sonuç, vücut ağırlığınız boyunuzun karesine bölünmesiyle elde edilir. Çıkan değer kişinin vücudu hakkında değerlendirme yapılmasına olanak sağlar. Bu noktada Dünya Sağlık Örgütü’nün referans aralığı ölçek olarak alınır. Vücut kitle indeksi vki sonuçları kapsamında 30 ve üzeri obez, 40 ve üzeri morbid obez, 50 ve üzeri süper obez olarak nitelendirilir. Bu şekilde vücut kitle indeksiniz hem bir obezite hesaplama hem de sağlık ölçme aracı olarak düşünebilirsiniz.
Vücut Kitle İndeksi Hesaplama ve Referans Aralıkları
Vücut kitle indeksinde kesin bir sonuca ulaşır mıyım, sorusuna ise net bir cevap vermek mümkün. Sonuç, Dünya Sağlık Örgütü obezite sınıflandırmasını taban alan vücut kitle indeksi (VKİ), ağırlığın boyun karesine bölünmesiyle ortaya çıkar.
Örneğin 65 kilo ve 1.70 boyunda olan biri için hesaplama yapacak olursak;
1.70 x 1.70 = 2.89
65 / 2.89 = 22.49
Bu durumda bireyin vücut kitle indeksi 22.49’dur.
Elde edilen sonuçların daha iyi değerlendirilebilmesi için değer aralıkları oluşturulmuştur. Bunlar:
- 0 – 18,4 kg/m²: Zayıf. Bu durumda bireyin diyetisyen önderliğinde sağlıklı bir şekilde kilo almalıdır. Aynı zamanda kemik erimesi, bağışıklık sisteminin zayıflaması ve anemi gibi çeşitli hastalıkların bulunduğuna işaret olabilir.
- 5 – 24,9 kg/m²: Normal kilolu. Birey için ideal kilo aralığıdır. Ve dengeli ve düzenli beslenmesine ve sağlıklı aktivitelerine devam etmelidir.
- 25 – 29,9 kg/m²: Fazla kilolu. Ve birey kendisi için en uygun diyet ve sporla kilosunu normale indirmelidir.
- 30 – 34,9 kg/m²: Obez. Kilosu, sağlığı açısından tehdit oluşturduğundan diyetisyen gözetiminde kilo vermelidir.
- 35 – 44,9 kg/m²: Obez. Kalp ve damar hastalıkları görülme olasılığı artar. Diyetisyen eşliğinde kilo vermelidir.
- 45+ kg/m²: Morbid obez. Pek çok hastalık morbid obezitede barınır. Bunların içinde tip 2 diyabet hipertansiyon gibi hastalıklar vardır. Ve büyük risk altındadırlar. Ayrıca diyetisyen ve doktorun ortak gözetiminde kilo vermesi gerekir. Bu noktada ciddi bir tedavi planı yapılması gereklidir. Ayrıca 50 üzeri durumlar da süper obez olarak değerlendirilir.
Genç ve çocuklarda vücut kitle indeksi hesaplama yapmak için aynı yöntem kullanılsa bile sonuçlar farklı yorumlanabilir. İki çocuk aynı VKİ değerine sahip olmasına karşın birinin normal kiloda, diğerinin ise obez olduğu ortaya çıkması olasıdır. Bu durum yaşa ve cinsiyete göre değişiklikler yansıtabilmektedir. Dolayısıyla hesaplamaların ve değerlendirmelerin alanında uzman diyetisyen veya uzman doktor tarafından gerçekleştirilmesi gerekir.
Vücut Kitle İndeksi Değerlendirmeleri Neyi İfade Eder?
Uzmanlar obezite hesaplamasında vücut kitle indeksi, bel çevresi ölçümü, metabolizma hızı değerlendirmeleri ve detaylı vücut analizleri (kan sayımı, hormon değerleri vb.) gerçekleştirerek kişinin kilo rahatsızlığıyla ilgili kapsamlı bilgiye sahip olurlar ve bu doğrultuda tedavi sürecini yönetirler. Elde edilen vki değerleri ne kadar yüksekse kişinin vücudunda bulunan yağ oranını da o kadar fazla olmalıdır. Aynı zamanda bireyin sahip olduğu kilosunun, damar genişlemesi, kalp krizi, diyabet, karaciğer yağlanması, kanser gibi pek çok ağır hastalık için risk taşıyıp taşımadığı da vki hesaplama sayesinde belirlenir. Görsellik açısından da aslında boy kilo oranı bu şekilde belli olur.
Yağ dokusunun vücudun nerelerinde biriktiğini bilmek, daha sonraki süreçler için önem taşır. Ayrıca yağ dokusunun vücutta bilinen iki tür birikme şekli vardır: Elma tip ve armut tip. Elma tipi vücut göbek çevresinde yağlanmanın artmasıdır. Ve genellikle erkeklerde görülür. Armut tipi vücut ise yağların kalça ve basen çevresinde arttığı durumda oluşan şekildir. Ve vücut tipine de daha çok kadınlarda rastlanır. Elma tip, armut tipe göre daha tehlikelidir. Çünkü iç yağlanmanın artmasına neden olur. Bu da kalp ve şeker hastalığı için riskli olunduğunu göstermektedir. Yine de endişelenmeye gerek yoktur. Çünkü obezite tedavisi ile ilgili önemli adımlar atılmıştır. Ve kilo verme çeşitleri de buna bağlı olarak artmıştır. Ve bariatrik cerrahi üzerine atılan adımlarla çok güvenli ameliyat süreçleri sağlanmıştır. Bu şekilde kısa bir süre sonra değişen yaşam tarzınızla birlikte sağlıklı ölçülere sahip olabilirsiniz.
Vücut Kitle İndeksiyle Birlikte Etkili Olan Durumlar
Obezite, vücutta miktarca fazla yağın birikmesiyle oluşan ve tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Ve bu yağlanmayla birlikte vücut zararlı hormonlar üretir. Öncelikle bel çevresindeki yağlanma, iç yağın artmasına sebebiyet vererek pek çok hastalık için zemin hazırlar.
Obezitenin hesaplanmasında vücutta bulunan yağ dokusunun önemi de büyüktür. Yağ dokusunun kas dokusuna oranla daha fazla olması obezitenin risk derecesini gösterir. Erkeklerde vücut yağ oranı %12-18, kadınlarda ise %20-28 oranında olması gerekir. Sahip olunan yağ oranının erkeklerde %25’in, kadınlarda ise %30’un üzerinde olması obezite için tehlike çanlarını çalmaya başladığı anlama gelir. Obeziteyi bazı insanlar tarafından fazla kilolar olarak değerlendirir. Ancak kilo boy uzunluğuna bağlıdır.
