Dünyanın pek çok ülkesinde oldukça yaygın olarak görülen obezite hastalığı, kişinin tükettiği kalorinin harcadığı kaloriden fazla olması, vücudunun yağ depolaması anlamına gelmektedir. Dolayısıyla obezite, insanın yaşam kalitesini düşürür, birçok sağlık problemini de beraberinde getirir. Kilo veremeyen obezite hastaları için hayati risk devam etmektedir.
Obezitenin neden olduğu hastalıklar arasında hipertansiyon, eklem rahatsızlıkları, kısırlık, diyabet, kalp ve damar hastalıkları gibi çeşitli rahatsızlıklar yer alır.
- Hipertansiyon
Günümüzde yaygın olarak görülen hipertansiyon, en sade haliyle kan basıncını ifade eder. Atardamar içerisinde bulunan kanın damar çeperine uyguladığı basınçtır. İlk başlarda kişide belirti göstermez fakat vücudun çeşitli hayati organlarında (beyin, kalp vb.) ağır tahribatlar meydana getirebiliyor. En çok rastlanan bulguları yorgunluk, halsizlik, bacaklarda şişlik, burun kanamaları, baş dönmesi, düzensiz kalp atışlarıdır. Kalp krizi, böbrek yetmezliği gibi farklı hastalıklara da neden olabilir.
Obezite hastaları vücudunda kilo artışına bağlı olarak bazı değerlerin yükseldiğini görülür. Sıvı tutulumunun yükselmesi gibi sebeplerle de yüksek tansiyona ortam hazırlanmış olur. Aşırı yağ oluşumu böbrek fonksiyonlarına da ciddi zararlar verir. Hipertansiyon, obezite hastalığı olan bireylerde ideal kilosuna sahip bireylere göre 3 kat daha fazla görülür. En önemli nedeni ise bu kişilerde iç yağlanmanın artmasıdır. Bundan dolayı yüksek tansiyonun önlenmesi için kişinin fazla yağlarından kurtulup ideal/normal kilosuna inmelidir.
- İnfertilite (Kısırlık)
Obezite vücutta farklı bölgelerde farklı sorunlara neden olur. Obezitenin sebep olduğu hastalıklar arasında kısırlık da sayılabilir. Kadınlarda adet düzensizliğine ve polikistik over sendromuna neden olabilir. İleri düzeyi ise kısırlıktır. İdeal kiloda olan kadınların doğurganlık durumunun daha yüksek olduğu saptanmıştır. Erkeklerde ise obezite sperm kalitesinde azalmaya neden olabilir. Erkeklerde ve kadınlarda görülen obeziteye bağlı kısırlık sorununun, kilo vermeye başlandığında etkisinin azaldığı yönünde çalışmalar vardır. - Uyku Apnesi
Obeziteye sahip kişilerde solunum yolunda darlaşma ve nefes darlığı en sık görülen durumlardır. Uyurken karınlarındaki ağırlığın baskı yapması sonucu solunum yolunda daralmaya neden olur. Bundan dolayı kişinin uyurken bir süreliğine nefes alış-verişi durur ve uyku apnesi denilen hastalığı meydana getirir. Obezite ile ortaya çıkan hastalıklar arasında en başta yer almaktadır.
Uyku apnesi, karakterize bir sağlık sorunudur. Bu kişiler sürekli kendilerini yorgun/halsiz hissederler, uyku esnasında yaşadıkları nefessizlik nedeniyle gece boyunca sürekli uyanırlar, derin uyku uyuyamadıkları için uykusuzluk çekerler ve gün içerisinde konsantrasyon bozukluklarına maruz kalırlar. Vücut kitle indeksindeki 1 birimlik artış bile kişilerin uyku apnesi riskini arttırdığı görülmüştür. Bu nedenle alınan her bir kilonun büyük etkisi vardır. Maalesef uyku apnesi rahatsızlığı ani ölümlere yol açmaktadır. - Tip 2 Diyabet
Diyabet, kan dolaşım sisteminde aşırı düzeyde şeker yapılanmasıyla görülen kronik bir rahatsızlıktır. Tip 2 diyabet hastalarının büyük bir çoğunluğu obezdir ya da fazla kiloludur. Obezite ile ortaya çıkan diyabet, kişinin hayatını büyük orada olumsuz etkiler.
Yavaş yavaş gelişir ve sinsi bir hastalıktır. İlk ve en yaygın belirtisi susuzluk hissinde artış ve sık idrara çıkmadır. Diğer genel belirtileri ise artan açlık, bulanık görme, aşırı yorgunluk, iyileşmeyen yaralar, halsizliktir. Çok ciddi sorunlara neden olabilir. - Kalp ve Damar Hastalıkları
Kalp, kilo ile doğrudan ilgilidir. Dolayısıyla obezite ve kalp hastalıkları arasında kuvvetli bir bağ vardır. Aşırı iç yağlanma, kalp üzerinde baskı oluşturur ve çalışmasını olumsuz etkileyebilir. Vücut kitle indeksi değeri arttıkça pek çok hormonal ve metabolik değişim yaşanır. Bu kan değerlerindeki artış koroner arter, felç ve kardiyovasküler hastalıklara bağlı olarak ölümlere bile neden olabilir. - Kanser
Obezite kanser riskini artıran en önemli durumlardan biridir. Obezite kanser oluşumunu etkileyen dokuların artışını hızlandırır. Obezitenin sebep olduğu bazı kanser türleri şunlardır:
• Menenjiom (bir çeşit beyin ve omurilik tümörü)
• Tiroid
• Özofagusun adenokarsinomu
• Meme (menopoz sonrası kadınlarda)
• Multiple miyelom
• Böbrek
• Endometrium (rahim)
• Over (yumurtalık)
• Karaciğer
• Safra kesesi
• Üst mide
• Pankreas
• Kolon/rektum - Astım
Aşırı kilo problemi, solunum fonksiyonlarını da etkiler. Yaşam kalitesini büyük oranda düşürür ve ağır seyreder. Astık atakları daha sık gerçekleşir ve hastalığın takip edilmesi zorlaşır. Kazanılan yağlar nedeniyle diyagram kası hareketlerini sınırlandırabilir. Akciğer hava yolları daralabilir. Kronik bir rahatsızlıktır. - Kas-İskelet Sistemi Hastalıkları
Aşırı kilo problemi, solunum fonksiyonlarını da etkiler. Yaşam kalitesini büyük oranda düşürür ve ağır seyreder. Astık atakları daha sık gerçekleşir ve hastalığın takip edilmesi zorlaşır. Kazanılan yağlar nedeniyle diyagram kası hareketlerini sınırlandırabilir. Akciğer hava yolları daralabilir. Kronik bir rahatsızlıktır - Karaciğer Yağlanması
Karaciğer yağlanması görülen bireylerin karaciğer hücrelerinde aşırı derecede yağ depolanmaya başlar ve karaciğer ciddi zararlar alır. Burada iki adet tehlikeli karaciğer hastalığı riski görülür: siroz ve karaciğer kanseri. Bilinen bazı belirtileri halsizlik, çabuk yorulma, mide bulantısı, iştahsızlıktır. Zaman zaman cilt üzerinde de kendisini belli eder. - Psikolojik Problemler
Obezite hastaları sadece fiziksel değil zihinsel olarak da birçok olumsuz durumla karşılaşmaktadır. Sahip oldukları fazla kilolardan dolayı toplum tarafından dışlanırlar. Bu durum onlarda özgüven eksikliği, depresyon, obsesif kompülsif bozukluk, düşük benlik saygısı, yeme bozuklukları, stres gibi sorunlara yol açar.
