İlgili Başlıklar
Obezite Nedir?
Günümüzde özellikle gelişmiş ülkelerin en önemli sağlık sorunlarının başında yer alan obezite, vücudun yağ kütlesinin kas kütlesine oranla aşırı derecede artması, miktarca fazla yağın birikmesidir. Bu aşırı yağlanma, sağlığı ciddi ölçüde tehdit ederken yaşam kalitesini düşürür hatta yaşam süresini kısaltır. Diyabet, şeker hastalığı, kalp rahatsızlıkları, damar tıkanıklığı gibi pek çok hastalığı beraberinde getirir.
Obezite tedavisi mümkündür ve mutlaka tedavi edilmelidir. İleri düzey obezite hastalarında ve önemli derecede yan etki oluşturma riski yüksek olduğunda tüp mide, mide küçültme, gastrik bypass gibi çeşitli obezite cerrahisi ile tedavi uygulanır. Bunun yanı sıra fiziksel aktivite artışı ve kalori alımı sınırlandırılmasıyla sahip olunan obezite hastalığı yavaş yavaş gerilemeye başlar.
Obezitenin Belirtileri
Pek çok hastalık gibi obezitenin de görülen bazı belirtileri mevcuttur. Bu belirtiler sayesinde tanı ve tedavi süreci daha kontrollü yürütülebilir. İlk belirtisi ise vücuttaki yağ oranının artış göstermesidir. Özellikle bel çevresinde kendisini gösterir. Diğer obezite belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Nefes darlığı
- Aşırı terleme
- Çabuk yorulma
- Horlama/ uyku apnesi
- Sırtta ve eklemlerde ağrı
- Cilt problemleri (tahriş vb.)
- Günlük aktivitelerde yavaşlama veya zorlanma
- Psikolojik sorunlar (utanç, depresyon, kendini dışlama)
Yukarıda sıralanan bulgulardan bazıları veya büyük bir çoğunluğu mevcutsa bir an önce uzman bir diyetisyen ve uzman bir hekim ile görüşülmelidir.
Obezitenin Nedenleri
Obezite nedenleri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ancak yine de genelleme yaparak bunları maddeleştirebiliriz. Obezitenin en önemli nedenleri listesinin başında hareketsiz yaşam tarzı ve kötü beslenme alışkanlıkları yer alır. Diğerleri ise şunlardır:
- Hormonal ve metabolik etmenler (Tiroid hastalığı, şeker hastalığı)
- Genetik faktörler
- Tıbbi nedenler (Düzenli kullanılan ilaçlar)
- Sosyo-kültürel unsurlar
- Şok diyetler
- Psikolojik etmenler
- Yaşam şekli
- Yaş ve cinsiyet
- Yiyecek seçimleri
- Sigara bırakma
Obezite Tedavisi
Obezite tedavisi mümkün olan bir hastalıktır. Buradaki en önemli nokta, hastanın kararlı olmasıdır. Obez olan birey ilk önce kendisini psikolojik olarak bu sürece hazırlarsa tedavi çok daha hızlı gelişecek, uygulanan yöntem başarılı olacaktır.
Obez tedavisi hastanın genel sağlık durumu, istekleri ve cerrahların yönlendirmeleri sonucunda netleştirilir. Obezite hastalığı tedavisi için hastanın sindirim sistemine cerrahi müdahalede bulunulmasına obezite cerrahisi denilir. Kişi kendi çabasıyla kilo veremezse, uyguladığı diyetlere sadık kalamazsa, fiziksel aktivitelerini artırmazsa, obezite cerrahisi için bazı temel şartları yerine getirdiğinde tüp mide ameliyatı, gastrik bypass, mide balonu ve mide botoksu gibi çeşitli tedavi yöntemlerine başvurulabilir. Nasıl yapılacağı hastadan hastaya değişkenlik göstermektedir. Obezite tedavi süreci, hekim, diyetisyen, psikolog ve fizyoterapistin ortak gözetiminde gerçekleştirilmelidir.
Obezite ile Mücadele
Obez insan sayısı arttıkça obeziteyle mücadele de daha önemli konuma gelmiştir. Elbette gerekli çabayı harcadıktan sonra obeziteden korunmak, ilerleyişini durdurmak, ideal kiloya kavuşmak mümkündür. Süreç boyunca karşılaşılan zorluklara rağmen pes etmemek, kendi motivasyonunu korumak oldukça önemlidir. Oldukça yaygın bir hastalık olduğu için toplumsal farkındalığın oluşturulması/artırılması gereklidir. Obeziteden korunmak, ideal kiloya kavuşabilmek için:
- Aktif yaşam tarzı: Düzenli egzersizlerin yapılması ve günlük fiziksel aktivitenin artırılması kilo alımını engelleyecek, zamanla kilo kaybına yardımcı olacaktır.
- Sağlıklı beslenme: Raf ömrü uzun, aşırı kalorili ve hazır gıdalardan uzak durulmalıdır. Rafine şeker tüketilmemeli, tuz alımına dikkat edilmelidir. Günlük su ihtiyacı kadar su içilmelidir. Sağlıklı yeme alışkanlığı kazanılmalı, yemekler yeteri kadar çiğnenmelidir. Alkol tüketiminden uzak durulmalıdır. Öğünlerde besin değerlerince dengeli beslenilmeli, sebze ve meyve tüketimi artırılmalıdır. Kızartma gibi sağlıksız pişirme teknikleri tercih edilmemelidir.
- Kilo takibi: Belirli aralıklarla tartılmak, hem güncel kiloyu görmek hem de motivasyonu korumak için önemlidir. Zaman zaman bir miktar kilo geri alınabilir. Bu dönemlerde azimle süreci uygulamaya devam etmek gerekir. Alınan kalori ile harcanan kalori dengeli olmalıdır. Bu husus sağlandığı vakit obeziteden kurtulma da gerçekleşecektir.
Kilo Vermek Neleri Değiştirir?
Yapılan araştırmalara dayanarak, kişinin 5 kilo vermesi durumunda şeker hastalığı riski %50 oranında azalmaktadır. Böylece şekere bağlı ölümler azalırken, kişinin yaşam süresi 3-4 yıl artmaktadır. Kilo vermeyle birlikte kanser, kalp ve damar hastalıkları gibi sağlık sorunlarına yakalanma olasılığı düşer, psikolojik sorunlarından kurtulur. Sahip olduğu eski yaşam alışkanlıklarını yenileyerek hayatına yeni bir yön çizer. Artık daha sağlıklı, hayattan daha çok keyif alan ve en önemlisi kendisi için mücadele eden birine dönüşülür.
