Uyku apnesi; uyku sırasındaki solunum duraklamalarından kaynaklanan ve uyku düzeninin bozulmasına sebep olan önemli bir hastalıktır. Eğer uyku apnesi sorununuz varsa; doktorunuz tedaviler konusunda size yardım sağlayacaktır. Buna ilaveten, siz de evinizde belirtileri hafifletecek uygulamalar yapabilirsiniz. Bunlar hem daha sağlıklı olmanızı sağlayacak hem de diğer tıbbi sorunlarla karşılaşma riskinizi azaltacaktır.
Strateji 1: Kilolu iseniz kilo verin
Uyku apnesi, normal kilodaki bireylerde de rastlanmasına karşın, bu sorunu yaşayan birçok kişi fazla kilolu ya da obezdir. Kilo verilmesi -az miktarda bile olsa- belirtileri hafifletebilir. Hem fazla kilo hem de uykuda solunum durması yaşayan bireyler üzerinde yapılan çalışmaların tamamında, kilo kontrolü ile uyku apnesinin düzelmesi arasında doğrudan bir bağlantı olduğu tespit edilmiştir. Kilo verip zayıflayan hastaların uyku apnesi belirtilerinde belirgin bir azalma olduğu bildirilmiştir.
Strateji 2: Alkol alımını sınırlandırın ve sigarayı bırakın
Sigara ve alkolün sağlıksız olduğunu herkes bilir. Peki; sigara ve alkolün, uykuda solunum durması ile ilgili belirtileri daha da kötüleştirebileceğini biliyor muydunuz ?
Sigara içmek üst hava yolunda şişmeye neden olur. Bu durum, horlama ve solunum durması şeklindeki belirtileri şiddetlendirir. Alkol, boğazın arka kısmındaki kasların esnekliğini azaltarak hava akımını engeller. Solunum sorunları yaşarken hava akımının da azalması isteyeceğiniz en son şeydir.
Strateji 3: Sağlıklı beslenin
Bu herkes için uygun olan bir öneridir. Bazı çalışmalar; uykuda solunum durması yaşayan bireylerin, sağlıksız besinler tüketmeyi seçtiğini gösteriyor. Bu durum aslında iki yönlüdür. Yeterince iyi bir uyku uyumadığınızda, özellikle karbonhidrat yemek için can atarsınız. Uyku eksikliği ve yorgunluk; açlık-tokluk hislerini kontrol eden leptin ve ghrelin hormonlarındaki değişiklikler ile bağlantılıdır. Yorgun olduğunuzda daha fazla yemek istersiniz. Yediğiniz zaman ise daha az tatmin duyarsınız.
Sağlıksız beslenmek her zaman fazla kilolu olmak demek değildir. Pek çok çalışmada, uykuda solunum durmasının şiddetli olduğu bireylerin, hafif olgulara göre daha fazla yağ ve doymuş yağ asidi tükettiği gösterilmiştir.
Strateji 4: Alerjiniz varsa tedavi alın
Burnunuzda alerjiye bağlı bir tıkanıklık varsa; uyumanız ve soluk almanızın zorlaşması sürpriz değildir. Burundan soluk borusuna kadar uzanan solunum yolunu, kaslardan oluşan uzun bir tüp gibi hayal edin. Eğer alerjiniz kontrol altında değilse dokular şişer ve solunum yolunuzu daraltır. Hava için yeterli yer olmaması nedeniyle solunum güçleşir. Burnunuz ile ilgili alerjik bir durumunuz varsa, doktorunuz ile alerjinin kontrolü konusunda konuşun. Önerilecek tedavileri yatmadan önce kullanın. Yapılacak KBB muayenesinde, üst solunum yolları darlıkları açısından değerlendirilmelidir.
Strateji 5: İyi bir uyku düzeni oluşturun
Uyku, sağlıklı bir yaşamın önemli bir parçasıdır; ancak uyku apnesi yeterince uyumanızı zorlaştırır. Uyku apnesi olan kişilerin yaklaşık yarısında, nefes ile ilgili sorunlar sırtüstü yatarak uyuduklarında ortaya çıkar. Bu nedenle doktorunuz yatış şeklini değiştirmenizi önerebilir. Yatış şeklinizle ilgili farklı bir alışkanlığı nasıl edineceksiniz? Doktorunuz basit bir çözüm önerebilir: İki adet tenis topunu topuksuz bir çorabın içerisine koyarak pijamanızın sırtına dikebilirsiniz. Uykuda solunum durması yaşayanların nefes almasını kolaylaştıran sürekli pozitif havayolu basıncı (CPAP) makinası gibi cihazlar da faydalı olabilir. Bu tür bir cihaza ihtiyaç duyup duymadığınız konusunu doktorunuzla konuşun.
Obezite / Metabolik Cerrahi ameliyatları: Uyku apnesi hastalığı olan bireylerin çoğunda diyabet, kan yağları yüksekliği ve yüksek tansiyon gibi metabolik hastalıklar da mevcuttur. Hatta; hangisinin neden, hangisinin sonuç olduğu konusu halen tartışmalıdır. Ancak, bilinmelidir ki, uyku apnesinde sorun metabolik ise, çözüm de Metabolik Cerrahi olmalıdır. Cerrahi girişimler hem kilo kaybı hem de kilo kaybından bağımsız mekanizmalarla, tıkayıcı tipte uyku apnesini bertaraf edebilirler. Genel bir bakış ile, Obezite / Metabolik Cerrahi ameliyatları uygulanan hastaların %85’inde, tıkayıcı tipte uyku apnesi ile ilgili belirtiler ortadan kalkmış ya da belirgin ölçüde hafiflemiştir.
