Obezite cerrahisi, obez hastaların tedavisinde çok önemli bir yerdedir. Bu hastalığı tedavi etmek içinse önce tanımak gerekir. Obezite, genetik faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabilen bir rahatsızlıktır. Ayrıca araştırmalar bu hastalığın büyük ölçüde sağlıksız beslenme ve yaşam tarzı kaynaklı olduğunu göstermektedir. Obezite, tip 2 diyabet hipertansiyon, kalp yetmezliği, solunum rahatsızlıkları gibi birçok semptoma sebep olmaktadır. Günümüzde insan sağlığını tehdit eden en önemli hastalıklardan biridir. Obezite, ölümcül bir hastalık olmasına rağmen, tedaviye kapalı değildir. Bunun yanında tanı ne kadar erken konursa hastalığın tedavisi o kadar kolay olacaktır.

Diğer yandan, obezite hastalığı için uygulanan tedavi yöntemlerini ele alırken, cerrahi müdahalenin öneminin altını çizmek gerekir. Obezitede ilk etapta diyet, egzersiz ve ilaç tedavisi uygulanır ancak cerrahi müdahalenin gerektiği durumlar olabilir. Bu durumda, mide ve barsak bölgesine müdahale edilerek, obeziteye sebep olan hormonal dengesizliğin giderilmesi sağlanır. Tip 2 Diyabet tedavisinde de uygulanan metabolik cerrahi, obezite tedavisindeki en etkili yöntemler arasındadır.

Cerrahi Müdahale Ne Zaman ve Hangi Koşullarda Gereklidir?

Obezite hastalığını tanımlamak için, vücudun yağ depolama sürecinden bahsetmek gerekir. Her vücudun enerji üretmek için besinlerden alınan yağa ihtiyacı vardır. Ancak bu yağ oranının, vücudun depolama kapasitesinin üzerinde olmaması gerekir. Depolanan yağlar vücudun kapasitesini aştığında, bu durum aşırı kilolar olarak karşımıza çıkar. Vücut kitle endeksi vki 40 ve üzerinde olan kişiler de obezite hastalığının kapsamına girmektedir.

Başka bir deyişle obezite, vücuttaki doğal dengenin bozulmasının ve aşırı kilo alımının sonucudur. Bu yüzden, ilk etapta söz konusu süreci tersine çevirmek için yapılacaklar bellidir. Vücudun aşırı yağ depolamasını önlemek ve mevcut kiloların yakımını sağlamak gerekir. Söz konusu süreç de diyet ve egzersiz programına bağlıdır. Ancak bazı durumlarda, diyet egzersiz yolları kilo verme sağlamaz. Eğer tedavi süreci istenen sonucu vermediyse, cerrahi müdahale gerekir.

Kilo alımının kronikleştiği durumlar da söz konusu olabilmektedir. Vücudun yağları yakması bazı durumlarda zorlaşabilir. İnsülin direnci gelişmesi veya tiroid hormonlarıyla ilgili bir sorun söz konusu olması bu durumlardan bazılarıdır. Böyle durumlarda, obezitenin önüne geçebilmek için ameliyat uygulanması gerekecektir.

Obezite Cerrahisi Prensipleri Nelerdir?

Obezite tedavisi için gereken iki temel faaliyet vardır. Bunlar; basitçe kilo vermek ve aşırı kilo alımını durdurmak olarak tanımlanabilir. Tüm bu süreçler, vücuttaki hormonlarla ve organların işleyişiyle ilgilidir. Obezite cerrahisi, vücuttaki hormonal salınımı düzelterek, besinlerin yağa dönüşümünü azaltır. Ve bu şekilde aşırı kilo alımının önüne geçilmesini sağlar. Bu yüzden, cerrahi müdahale mideye ve bağırsak kısmına uygulanarak gerçekleştirilir. Obezite tedavisi için uygulanan cerrahi operasyon ise metabolik cerrahi olarak adlandırılır.

Metabolik Cerrahi Obezitede Neden Kullanılır?

Belirtildiği gibi, obezite belli etkenlere bağlı olarak ortaya çıkan bir hastalıktır. Hastalığın tedavisi için bu etkenlerin kontrol altına alınması gerekir. Ve vücudun doğal süreçlerinin de farklı sonuçlar vermesi gerekir. Ancak diyet ve egzersizden sonuç alınamadıysa, cerrahi müdahale uygulanması gerekir. Eğer metabolik sendrom söz konusuysa, metabolik cerrahi olarak bilinen tedavi yöntemlerini uygulanmadan iyileşme mümkün olmayacaktır.

Metabolik cerrahi, besin alımının kısıtlanmasını sağladığı gibi, kiloya yol açan etkenlerin kontrol altına alınmasına yardımcı olur. Bu yöntem kapsamında mide bandı, tüp mide ameliyatı gibi uygulamalar yer almaktadır. Diğer yandan, metabolik cerrahinin tek etkisi kilo alımını kısıtlamak değildir. Obezitenin sebep olduğu rahatsızlıklar, semptomlar ve organ hasarları da metabolik cerrahi operasyonundan sonra büyük ölçüde düzelmektedir.

Obezite Cerrahisi Öncesi Hazırlık Süreci

Ameliyat kararı, çeşitli tetkikler yapıldıktan sonra hastanın diğer tedavi yöntemlerine yanıt vermediği tespit edildiği takdirde alınır. Bu kararın alınabilmesi için, hastanın en az 3 yıl boyunca obezite problemine sahip olduğunun tespit edilmesi ve doktor tarafından verilen diyetler ile egzersizleri en az altı aydır uyguladığının ispat edilmesi gerekir. Tüm bunlarla birlikte, tedavinin sonuç vermesi ameliyattan sonraki beslenme programına da bağlıdır, dolayısıyla hastanın psikolojik bakımdan da hazır olması gerekir. Alkol, uyuşturucu ve madde bağımlılığı olan kişilerle diyet yapmak için psikolojik olarak hazır olmayan hastalarda bu ameliyat uygulanamaz. Bu tür hastalar için ameliyat öncesi bir terapi süreci gerekir.

Cerrahi Müdahalede Uygulanan Yöntemler Nelerdir?

Müdahalenin temel amacı, kilo almaya sebep olan hormonal süreçleri tersine çevirmektir. Bunun yolu ise gıda emilimini azaltmaktan ve hormon salınımını kilo vermeye yardımcı olacak seviyeye getirmekten geçer.

Tüp mide ameliyatı, obezite cerrahisine bakıldığında en çok kullanılan yöntemdir. Midenin %80’i alınarak uygulanan bu yöntem, mide hacmini küçülterek doygunluk hissini çabuklaştırır ve kilo fazlalığına yol açan beslenme bozukluklarının giderilmesinde yardımcı olur. Mide alındıktan sonra kalan kısım doğrudan barsağa bağlanmakta ve bu şekilde açlık hissine sebep olan hormonun salgılanması engellenmektedir. Tüp mide ameliyatından sonra gastrik bypass da obezite cerrahisi içinde en çok kullanılan yöntemlerden biridir.

Bazı durumlarda bypass ameliyatı uygulaması gerekir. Bypass ameliyatı, uygulanış bakımından tüp mide ameliyatına benzese de, midenin alınmadan deaktif hale getirilmesi bakımından ayrılmaktadır. Eğer obeziteye bağlı olarak tipdiyabet veya gizli şeker hastalığı gelişmişse, bypass ameliyatı tercih edilir. Nitekim bu yöntem, insülinin gerekli miktarlarda salgılanmasına ve işlevini gerçekleştirmesine yardımcı olur.

Mide kelepçesi de obezite ameliyatında kullanılan yöntemlerden biridir. Bu ameliyat, midenin yemek borusuna yakın bir kısmına kelepçe olarak da bilinen silikon bandın takılmasıyla yapılır. Bu ameliyatla midenin ikiye bölünmesi sağlanır. Üstteki küçük kısım çabuk dolacağı için, doygunluk hissi kolaylaşacaktır.

Obezite Ameliyatından Sonraki Süreçte Nelere Dikkat Edilmelidir?

Obezite, tedavisi sürekli olarak devam eden bir hastalıktır. Ameliyattan olumlu sonuç alınsa bile, bu sonucun sürekliliği hastanın beslenmesine ve yaşam alışkanlıklarına bağlıdır. Nitekim, ameliyat ile verilen kiloların geri alınmayacağını garanti etmek mümkün değildir. Bu yüzden, bariatrik cerrahi sonrası dönemde diyet ve egzersiz programına sadık kalmak, glisemik indeksi yüksek gıdalardan uzak durmak ve sağlıklı bir beslenme rejimini sürdürmek gerekir. Ayrıca, alkol ve madde bağımlılığı da ameliyatın faydalarını ortadan kaldıracaktır.